اثر فعالیت هوازی بر برخی از شاخصهای بیماری قلبی عروقی در زنان چاق یائسهی فعال‎ ‎و غیرفعال

چکیده : بیماری های قلبی هر ساله نزدیک به ‏‏40 درصد از مرگ‎و‎میرها را در جهان به خود اختصاص می دهند.‏ بالا بودن چربی های خون، کم تحرکی، پرفشارخونی، مصرف دخانیات و دیابت از عوامل خطرزای سنتی و شاخص های التهابی، هموسیستئین و مقاومت انسولینی نیز از عوامل خطرزای جدید بیماری قلبی عروقی می باشند که طبق بررسی های مختلف میزان آن ها در زنان یائسه بالا می رود. در واقع بیماری قلبی عروقی ‏از جمله بیماری هایی است که درمان قطعی ندارد. اگرچه مطالعاتی در زمینه ی وجود ارتباط و تأثیرات مفید انواع ‏ فعالیت‎های بدنی منظم و مستمر بر کاهش عوامل ‏cvd‏ صورت گرفته است. ولی طبق یافته های ما، اطلاعات محدودی در این زمینه به ‏صورت پراکنده با نتایج ضدو نقیض به خصوص در زنان یائسه وجود دارد، بنابراین با توجه به ابهامات موجود و اهمیت مسئله، هدف این مطالعه، بررسی ‏و ‏مقایسه ی تأثیر فعالیت هوازی بر برخی از شاخص های ‏cvd‏ شامل هموسیستئین، شاخص های چربی، مقاومت انسولینی و فشارخون در ‏زنان چاق یائسه ی فعال و غیرفعال می باشد. در این مطالعه 21 زن یائسه ی چاق (11 نفر فعال و10 نفر غیرفعال) به ترتیب با میانگین سنی (44/5 ±36/53 و 62/4± 60/53) سال، میانگین نمایه ی توده ی بدنی (86/1 ± 48/29 و 37/3 ± 38/32) کیلوگرم بر مترمربع شرکت داشتند. از اهداف جزئی این مطالعه بررسی میزان پایه و بعد از فعالیت شاخص هموسیستئین، شاخص های چربی(‏hdl-c،ldl-c ‎، ‏tc،‎tg ، ‎‏‏ hdl-c/tc)، مقاومت انسولینی و فشارخون سیستولی و دیاستولی در دو گروه فعال و غیرفعال بود. نحوه ی اجرای آزمون به این صورت بود که قبل از آزمون، فشارخون سیستولی و دیاستولی تعیین شد و سپس خون گیری اولیه بعد ‏از 9 تا 12 ساعت ناشتایی، صورت گرفت. سپس آزمون عملی به صورت پیاده‎روی بریسک با 70 تا 75 ‏درصد ضربان قلب بیشینه انجام شد و 15 تا 20 دقیقه بعد از فعالیت، خون گیری دوم انجام گرفت. فشارخون سیستولی و دیاستولی نیز بلافاصله، 15 و 30 دقیقه بعد از فعالیت اندازه گیری شد. برای بررسی همگن بودن داده های بدست آمده، از آزمون آماری کلموگروف- اسمیرنوف و برای مقایسه آن ها از آزمون t مستقل و تحلیل واریانس یک راهه با سطح معنی داری 05/0 استفاده شد. نتایج آزمون t مستقل نشان داد که میزان هموسیستئین، مقاومت انسولینی، hdl-c، tg، tc/hdl-c پایه بین زنان فعال و غیرفعال معنی دار می باشد tc، ldl-c و فشارخون سیستولی و دیاستولی معنی دار نمی باشد. هم چنین نتایج نشان داد که فعالیت هوازی در زنان فعال موجب افزایش هموسیستئین، مقاومت انسولینی، hdl-c، tc، ldl-c و موجب کاهش tg، tc/hdl-c گردید. بالا رفتن فشارخون سیستولی بلافاصله بعد فعالیت و فشارخون دیاستولی بلافاصله، 15 و 30 دقیقه بعد فعالیت و افت سریع فشارخون سیستولی 15 و 30 دقیقه بعد فعالیت نیز مشاهده شد. در مورد تأثیر فعالیت هوازی بر متغیرهای تحقیق در زنان غیرفعال مشاهده گردید که، میزان مقاومت انسولینی، hdl-c، tc، ldl-c و فشارخون سیستولی بلافاصله بعد فعالیت افزایش داشته و کاهش بسیار جزئی در هموسیستئین و همچنین کاهش در tg، tc/hdl-c داشته است و افت تقریبی فشارخون سیستولی 15 و 30 دقیقه بعد فعالیت و هر سه فشارخون دیاستولی بعد فعالیت نیز مشاهده شد. به طور کلی نتایج نشان داد که، فعال و غیرفعال بودن زنان موجب اختلاف معنی دار در میزان هموسیستئین، مقاومت انسولینی، hdl-c، tg، tc/hdl-c پایه شده است. فعالیت هوازی نیز باعث اختلاف معنی دار در دامنه ی تغییرات هموسیستئین، hdl-c، tc/hdl-c و فشارخون سیستولی بلافاصله بعد فعالیت و فشارخون دیاستولی بلافاصله و 15 دقیقه بعد فعالیت شده است.